Đầu tháng vừa rồi, các nhà nghiên cứu an ninh thuộc trung tâm Check Point đã đưa ra báo cáo về một loại phần mềm độc hại mới được phát hiện có cái tên HummingBad. Loại malware này đã lây lan qua 10 triệu thiết bị trên toàn thế giới.

Theo báo cáo, loại malware này do một nhóm tin tặc Trung Quốc có cái tên YingMob quản lý. Nhóm này đã nâng cấp các phần mềm độc hại để cài vào các ứng dụng giả mạo nhằm thu về lợi nhuận quảng cáo giả mạo. Check Point cho biết: “Đây là một nhóm có tổ chức cao với 25 nhân viên và được chia thành 4 nhóm chịu trách nhiệm phát triển các thành phần độc hại của HummingBad”. Nhóm này có vẻ cực kỳ thành công với lợi nhuận từ phần mềm độc hại lên tới 300.000 USD/tháng. 2 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Trung Quốc và Ấn Độ.

Báo cáo cũng cho biết, HummingBad bắt đầu bằng hình thức tấn công “drive-by download”, tại đó malware được đẩy về thiết bị khi người sử dụng truy cập vào một trang nhiễm mã độc, và thường là những trang có nội dung người lớn.

HummingBad sử dụng một chuỗi tấn công tinh vi và nhiều bước với 2 thành phần chính. Thành phần đầu tiên sẽ truy cập vào phần root của thiết bị với một rootkit có khả năng khai thác nhiều lỗ hổng. Nếu thành công, kẻ tấn công sẽ có khả năng truy cập vào toàn bộ thiết bị. Nếu việc root thiết bị không thành công, thành phần thứ 2 sẽ sử dụng một thông báo cập nhật hệ thống giả mạo, lừa người sử dụng trao cho HummingBad quyền truy cập vào hệ thống.

Dù việc root hệ thống có thành công hay không, HummingBad sẽ tải về số ứng dụng lừa đảo nhiều nhất có thể. Các ứng dụng độc hại này được tạo ra với sự kết hợp của 6 thành phần độc hại và sẽ được điều chỉnh đôi chút tùy theo chức năng. Trong một vài trường hợp, các thành phần độc hại này sẽ được tải về thiết bị một cách tự động sau khi ứng dụng nhiễm mã độc đã được cài đặt.

Sau 10 phút, người tham gia sẽ được hỏi bao lâu thì họ dùng tới điện thoại nếu phải chờ đợi. Phần lớn đều trả lời khoảng 2 đến 3 phút, cho thấy sự không liên quan rõ ràng giữa ý nghĩ và hành động.

Phát biểu về kết quả, nhà nghiên cứu ở Đại học Nottingham Trent cho biết: “Cuộc nghiên cứu nói lên rằng người ta gắn liền với những thiết bị này hơn họ tưởng, và nó trở thành thế giới thứ hai khi chỉ có điện thoại và họ”.

Quy định mới nhất từ Bộ TT&TT yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ nội dung qua mạng di động chỉ được phép cung cấp, gia hạn dịch vụ sau khi có được xác nhận đồng ý từ phía người dùng thông qua tin nhắn, điện thoại...

Cụ thể, Thông tư quy định chi tiết về quy trình, thủ tục đăng ký cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng di động được Bộ TT&TT ký ban hành ngày 28/6 vừa qua đã nêu rất rõ quy trình, thủ tục đăng ký cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng di động, quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung cũng như trách nhiệm của nhà mạng (doanh nghiệp viễn thông). Tuy nhiên văn bản này không điều chỉnh hoạt động cung cấp dịch vụ nội dung thông tin cho người dùng di động thông qua các mạng xã hội, trang tin điện tử tổng hợp, trò chơi điện tử và dịch vụ quảng cáo trên mạng di động.

Thông tư mới quy định chặt chẽ nhiều nghĩa vụ, trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ nội dung qua mạng di động.

Chính thức có hiệu lực từ ngày 12/8/2016, Thông tư yêu cầu các tổ chức, doanh nghiệp khi muốn cung cấp dịch vụ nội dung trên mạng di động cần phải có giấy chứng nhận đăng ký cung cấp dịch vụ. Để có được giấy chứng nhận, họ cần gửi hồ sơ về Cục PTTH&TTĐT (Bộ TT&TT). Trong thời hạn 20 ngày làm việc kể từ khi nhận hồ sơ, Cục sẽ xem xét, cấp giấy chứng nhận cho các yêu cầu hợp lệ.

Ngoài quyền và nghĩa vụ được quy định tại Điều 28 Nghị định 72/CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung còn phải xây dựng, công khai thỏa thuận cung cấp, sử dụng dịch vụ cho người dùng trước khi cung cấp dịch vụ.

Đối với các dịch vụ cung cấp theo định kỳ (ngày, tuần, tháng, quý, năm...), doanh nghiệp chỉ được phép cung cấp, gia hạn dịch vụ sau khi có được xác nhận đồng ý từ phía người dùng bằng tin nhắn hoặc điện thoại, hoặc một hình thức nào khác.

Nhà cung cấp dịch vụ cũng phải bảo đảm cho người dùng khả năng từ chối, hủy, tra cứu về dịch vụ đã đăng ký bằng hình thức phù hợp mà không bị thu phí, chẳng hạn như họ có thể nhắn tin tới số dịch vụ, gọi điện đến tổng đài hỗ trợ, truy cập vào trang thông tin điện tử cung cấp thông tin của doanh nghiệp...

DN nội dung chỉ được phép cung cấp đúng những dịch vụ mà người dùng đã đăng ký, không thu phí đối với những dịch vụ nội dung thông tin mà người dùng không nhận được, hoặc nhận được nhưng không đầy đủ, hoàn chỉnh theo đúng yêu cầu hoặc như nội dung đã quảng cáo của chính doanh nghiệp.

Khi quảng cáo về dịch vụ hoặc trước khi bắt đầu/gia hạn dịch vụ, tổ chức, doanh nghiệp nội dung phải thông báo đến người dùng những thông tin tối thiểu như giá cước và cách thức tính cước dịch vụ; Tên của tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ nội dung; Số điện thoại liên hệ, hỗ trợ khách hàng; Cách thức đăng ký, gia hạn, hủy, từ chối sử dụng dịch vụ..

Về phần mình, nhà mạng phải thực hiện đầy đủ quyền, nghĩa vụ được quy định tại Điều 29 Nghị định 72; Tạm ngừng hoặc ngừng kết nối với những tổ chức, doanh nghiệp nội dung vi phạm quy định tại điều 5 Nghị định 72 trong vòng 3 giờ kể từ khi nhận được văn bản từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

Người dùng có thể khiếu nại về các vấn đề liên quan đến việc cung cấp dịch vụ nội dung thông qua các hình thức văn bản, thư điện tử, số điện thoại giải đáp trực tuyến hoặc trực tiếp tại tổ chức, doanh nghiệp nội dung. Doanh nghiệp nội dung có trách nhiệm chủ trì giải quyết khiếu nại. Trường hợp phát hiện thu phí sử dụng dịch vụ sai quy định, họ có trách nhiệm thông báo tới nhà mạng để hoàn trả số tiền thu sai cho người dùng trong vòng 48 tiếng kể từ thời điểm nhận được thông báo.

Người dùng có quyền khiếu nại trong thời hạn không quá 90 ngày kể từ khi việc cung ứng dịch vụ được hoàn thành. Trường hợp không đồng ý với kết quả giải quyết khiếu nại, người dùng có quyền khởi kiện vụ án dân sự ra tòa.

T.C